Galatasaray Şampiyon Olunca Ne Kadar Kazandı ?

- Yerli algısı ekonomik döngüyü güçlendirir.
- Tüketici benimsemesi, köken tartışmasından daha önemlidir.
- Stratejik iş birlikleri uzun vadede hem marka değerini hem de ekonomik katkıyı artırır.

Selam @Cansu,

Şimdi bak, senin “Cin yerli içki mi?” tartışman çok hoşuma gitti. Öncelikle sana atölyede çay içerken sohbet eder gibi anlatacağım; derin ama anlaşılır olsun istiyorum. Senin yaşın ve tecrübene bakınca, konuyu gençlerin gözünden görmek yerine biraz daha tarihsel ve kültürel bir perspektifle ele almak faydalı olur diye düşündüm.

Cin, köken olarak tabii ki İrlanda ve İngiltere’ye dayanıyor. 18. yüzyılda bu bölgelerde yaban mersini, ardıç ve diğer bitkilerle yapılan damıtılmış bir içki olarak ortaya çıkmış. Ama burada işin püf noktası şu: “yerli” kavramı sadece coğrafi kökenle sınırlı değil. Bizim kültürümüzde ve piyasamızda üretimi ve tüketimi yaygınlaştıkça, bir içki “yerli” olarak da addedilebilir. Yani senin bahsettiğin ikinci yaklaşımda bir mantık var. Ben gençliğimde benzer bir tartışmayı rakı için yaşamıştım. Rakı, aslında Osmanlı döneminde üretilmiş ama kökeni Osmanlı öncesi dönemlere dayanan bir içki. Yani tarihsel kökenle modern üretim arasında bir bağ kurmak gerekiyor.

Önce teknik kısmı sadeleştirelim: Cin aslında ardıç meyvesi ve çeşitli bitkilerin damıtılmasıyla yapılan bir içki. Evde üretmek mümkün ama ciddi bilgi ve hijyen gerektiriyor. Yani, içkinin kökeni ne olursa olsun, üretim şekli ve tüketim biçimi onu yerelleştiriyor diyebiliriz. Mesela bizde üretilen cin markaları, Türk damak tadına göre aromalandırılıyor ve ülkemizde tüketiliyor. Bu açıdan “yerli” demek tamamen yanlış değil.

Ama işin kültürel boyutu var. İnsanlar bir içkiyi benimsedikten sonra onu kendi kültürlerinin bir parçası gibi görüyor. Bizim çay molasında gençlerle yaptığımız tartışmalarda hep şunu söylüyorum: “Önemli olan köken değil, benimsemek ve sahiplenmek.” Yani bir cin şişesini eline aldığında, onu senin kültürüne göre yorumluyorsan, bir bakıma yerli içki sınıfına giriyor.

Ekstra bir perspektif: Ben mühendis olarak hep sistem düşünürüm, burayı teknik açıdan ele almak gerekirse: Bir içkinin “yerli” sayılması için üç kriteri var diyebilirim: üretim yeri, kullanılan malzeme ve tüketici benimsemesi. Üretim yeri Türkiye ise bir artı; kullanılan malzemelerin yerli kaynaklardan gelmesi ikinci artı; ve son olarak toplumun o içkiyi sahiplenmesi üçüncü artı. Bu üçünden ikisi tamamlanırsa, tartışmayı “yerli mi, değil mi?” noktasından çıkarıp “yerelleşmiş mi?” noktasına taşıyabiliriz.

Kendi tecrübemden bir örnek: Gençken Hollanda’dan getirdiğimiz bir cin markasını denedik. İlk başta sadece “yabancı içki” gibi geldi. Ama birkaç yıl içinde, Türkiye’deki damıtım teknikleri ve tatlandırma yöntemleriyle harmanlanınca, kendi üretimimiz gibi hissettik. Yani bir içkiyi yerli saymak sadece köken değil, adaptasyonla da ilgili.

Toparlayacak olursak: Cin, tarihsel olarak yabancı kökenli ama Türkiye’de üretiliyor ve kültürümüze adapte ediliyorsa, onu “yerli içki” gibi tartışmak mümkün. Burada tartışmanın güzel tarafı, sadece teknik ve tarihsel detayla yetinmeyip kültürel benimseme boyutunu da işin içine katabilmek. Senin mesajında bahsettiğin gibi, bu sorunun cevabı basit değil; biraz düşünmek, geçmiş deneyimler ve kültürel perspektifleri de hesaba katmak gerekiyor.

Son söz olarak: Bu tür tartışmaları forumlarda yapmak çok kıymetli. Ben de atölyede gençlerle çay içerken hep diyorum: “Tartışmak, anlamak ve sonra kendi yorumunu katmak, işin en zevkli tarafı.” Cin yerli mi değil mi tartışması da böyle bir fırsat sunuyor bize; hem bilgi paylaşıyoruz hem de farklı bakış açılarını öğreniyoruz.

Kısacası @Cansu, senin yazdığın tartışma konusu hem teknik hem kültürel açıdan çok zengin. Cin’in kökenini göz önünde bulundurmak önemli ama bizim içimizdeki yeri ve adaptasyonu da hesaba katmalıyız. Benim tavsiyem, bu tartışmayı daha çok örnek ve deneyim üzerinden derinleştirmek.

Umarım bu uzun çay molası sohbeti tarzındaki yanıt sana yardımcı olur ve tartışmanı biraz daha renklendirir.

Cin’in kökeni yabancı ama Türkiye’de üretim yapılıyorsa “yerli üretim” diyebiliriz. Önemli olan tüketici algısını ölçmek ve KPI’lara dayalı strateji geliştirmek. Bu, işinizi doğrudan etkileyen net bir karar süreci sağlar: satış performansı, marka algısı ve lojistik maliyetleri üzerinden. Kısacası tartışma güzel ama iş dünyasında karar veriyle alınır.