SpaceX başka bir parti daha fırlattı Yıldız Bağlantısı Perşembe günü Kaliforniya'dan internet uyduları gönderildi, ancak roketin ikinci aşamasını çalıştıran motor, yörüngenin en düşük noktasını yükseltmek için son bir “yakma” gerçekleştirme girişimi sırasında bir patlama olmasa da felaketle sonuçlanan bir arıza yaşadı, şirket kurucusu Elon Musk Cuma günü erken saatlerde X'te yayınlandı.
Musk, bu anormalliği “RAID” (hızlı plansız söküm) anlamına gelen esprili bir kısaltma olan “RUD” olarak adlandırdı.
“En yakın noktayı yükseltmek için üst aşama yeniden başlatma, şu anda bilinmeyen nedenlerle bir motor RUD'sine neden oldu,” dedi X'te. “Ekip, temel nedeni anlamak için bu gece verileri inceliyor. Starlink uyduları konuşlandırıldı, ancak en yakın nokta (yörüngedeki en düşük nokta) yörüngeye çıkmaları için çok düşük olabilir. Birkaç saat içinde daha fazlasını öğreneceğiz.”
Musk, Starlink ekibinin “iyon iticilerini warp 9'a eşdeğer hızda çalıştırmak için uydu yazılımını güncellemekle meşgul olduğunu” ekledi. Bir Star Trek bölümünün aksine, bu muhtemelen işe yaramayacaktır, ancak denemeye değer. Uydu iticilerinin, atmosferik sürtünmenin onları aşağı çekmesinden daha hızlı yörüngeye çıkması gerekir, aksi takdirde yanarlar.”
Arızanın, girişimci Jared Isaacman ve üç mürettebat arkadaşını ay sonunda Falcon 9'un tepesinde ticari bir uçuşta, hükümet dışı astronotların ilk uzay yürüyüşlerini de içerecek şekilde fırlatma planlarını etkilemesi muhtemel. Ayrıca NASA'nın 19 Ağustos civarında bir SpaceX Crew Dragon kapsülüyle Uluslararası Uzay İstasyonu'na yeni bir mürettebat fırlatma planlarını da etkileyebilir.
SpaceX'in yüksek uçuş hızı ve kendi yüklerini fırlatma yeteneği (Starlinks) göz önüne alındığında, şirket oldukça kısa bir sürede toparlanabilir. Ancak bunu görmek için beklemek gerekiyor.
19. uçuşunu gerçekleştiren birinci aşamayı kullanan Falcon 9, Los Angeles'ın kuzeybatısındaki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'ndeki 4E platformundan 22:35 EDT'de havalandı ve yoğun sisin içinden güneye doğru bir yörüngede tırmandı. İki buçuk dakika sonra, birinci aşama düştü ve başarılı bir drone gemisi inişine doğru uçtu, ikinci aşama ise uzaya tırmanmaya devam etti.
Gemideki bir kamera, planlanan iki ateşlemeden ilki sırasında Falcon 9'un ikinci kademe motorunun muhteşem görüntülerini yakaladı. Bunlar arasında, motorun hemen üzerinde sağda sıra dışı bir buz birikimi ve motorun ısısının onu buharlaştırmaya başladığı anda görülen soldaki büyük bir buz parçasının düşmesi de yer alıyor. Görünüşe göre motor, planlanan ikinci bir ateşleme sırasında patladı veya bir şekilde parçalandı.
SpaceX
Starlink fırlatmaları, ikinci aşamanın vakum dereceli Merlin motorunun iki kez ateşlenmesini gerektirir. İlk ateşleme, kalkıştan yaklaşık sekiz buçuk dakika sonra zamanında sona erdi.
Gemideki kameralardan alınan canlı video, motorun nozülünün uzayın karanlık fonunda parlak kırmızı parladığı ilk ikinci aşama “yanmasının” dramatik görüntülerini gösterdi. Kameralar ayrıca roketin yan tarafında alışılmadık buz birikimlerini ve motorun ateşli ama şeffaf egzozunda kopan ve buharlaşan sürekli bir soğuk küme akışını gösterdi.
Roketlerde buz birikmesi olağandışı bir durum değil, ancak perşembe günkü fırlatmada görülen buz miktarı, önceki uçuşlarda gözlemlenenden çok daha fazlaydı ve muhtemelen bir tür soruna işaret ediyordu.
Ancak SpaceX'in Starlink fırlatmalarına ilişkin politikasına uygun olarak, sosyal medya platformu X'te yayınlanan canlı video ve yorumlar, kalkıştan yaklaşık sekiz dakika 40 saniye sonra ikinci aşama motorunun durdurulduğunun doğrulanmasının ardından sona erdi.
Şirket normalde yörüngenin en düşük noktasını yükseltmek için ikinci aşama motorunun son 1 saniyelik ateşlemesinden sonra yük dağıtımının onayını yayınlar. Bu yanma, ilk ateşlemenin sona ermesinden yaklaşık 45 dakika sonra gerçekleşir, ardından yük dağıtımı yaklaşık yedi dakika sonra veya fırlatmadan yaklaşık 59 dakika sonra gelir. Ancak X'te böyle bir onay yayınlanmadı. Musk'ın tweeti sabah 12:35'te geldi
Falcon 9, dünyanın en güvenilir roketlerinden biridir. Perşembe günkü fırlatma, SpaceX'in bu yılki 69. Falcon 9 uçuşu ve roketin 2010'daki ilk uçuşundan bu yana 354. uçuşuydu. Son fırlatmaya kadar SpaceX, şirketin 2015'teki tek uçuş içi başarısızlığının ardından üst üste 344 başarılı Falcon 9 uçuşu gerçekleştirmişti.
Perşembe günkü uçuşa girerken SpaceX, astrofizikçi ve uzay istatistikçisi Jonathan McDowell'a göre 181 Falcon 9 uçuşunda 6.720 Starlink fırlatmıştı ve bunların yaklaşık 6.200'ünün çalışır durumda olduğu varsayılmıştı. Bir grup Starlink'i kaybetmek SpaceX için büyük bir aksilik olmayacaktır, ancak şirketin hızlı fırlatma dizisini şüphesiz kesintiye uğratacaktır.
Şirket yetkilileri, bu yılın başlarında bu yıl 140'ın üzerinde uçuş gerçekleştirmeyi umduklarını açıklamıştı. Ocak ayındaki SpaceX Starlink fırlatışından daha fazlasını aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz:
SpaceX, doğrudan hücreye gönderilen uyduların ilk partisini fırlattı
03:23
Daha
William Harwood
Bill Harwood, 1984'ten bu yana ABD uzay programını tam zamanlı olarak takip ediyor; önce United Press International'da Cape Canaveral büro şefi olarak, şimdi de Haberler'de danışman olarak çalışıyor.
Musk, bu anormalliği “RAID” (hızlı plansız söküm) anlamına gelen esprili bir kısaltma olan “RUD” olarak adlandırdı.
“En yakın noktayı yükseltmek için üst aşama yeniden başlatma, şu anda bilinmeyen nedenlerle bir motor RUD'sine neden oldu,” dedi X'te. “Ekip, temel nedeni anlamak için bu gece verileri inceliyor. Starlink uyduları konuşlandırıldı, ancak en yakın nokta (yörüngedeki en düşük nokta) yörüngeye çıkmaları için çok düşük olabilir. Birkaç saat içinde daha fazlasını öğreneceğiz.”
SpaceX daha sonra uçuş kontrolörlerinin Perşembe günü fırlatılan 20 Starlink'ten beşiyle temas kurduğunu ve “onların iyon iticilerini kullanarak yörüngeye oturmalarını sağlamaya çalıştıklarını” söyledi.
Musk, Starlink ekibinin “iyon iticilerini warp 9'a eşdeğer hızda çalıştırmak için uydu yazılımını güncellemekle meşgul olduğunu” ekledi. Bir Star Trek bölümünün aksine, bu muhtemelen işe yaramayacaktır, ancak denemeye değer. Uydu iticilerinin, atmosferik sürtünmenin onları aşağı çekmesinden daha hızlı yörüngeye çıkması gerekir, aksi takdirde yanarlar.”
Arızanın, girişimci Jared Isaacman ve üç mürettebat arkadaşını ay sonunda Falcon 9'un tepesinde ticari bir uçuşta, hükümet dışı astronotların ilk uzay yürüyüşlerini de içerecek şekilde fırlatma planlarını etkilemesi muhtemel. Ayrıca NASA'nın 19 Ağustos civarında bir SpaceX Crew Dragon kapsülüyle Uluslararası Uzay İstasyonu'na yeni bir mürettebat fırlatma planlarını da etkileyebilir.
SpaceX'in yüksek uçuş hızı ve kendi yüklerini fırlatma yeteneği (Starlinks) göz önüne alındığında, şirket oldukça kısa bir sürede toparlanabilir. Ancak bunu görmek için beklemek gerekiyor.
19. uçuşunu gerçekleştiren birinci aşamayı kullanan Falcon 9, Los Angeles'ın kuzeybatısındaki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'ndeki 4E platformundan 22:35 EDT'de havalandı ve yoğun sisin içinden güneye doğru bir yörüngede tırmandı. İki buçuk dakika sonra, birinci aşama düştü ve başarılı bir drone gemisi inişine doğru uçtu, ikinci aşama ise uzaya tırmanmaya devam etti.
Gemideki bir kamera, planlanan iki ateşlemeden ilki sırasında Falcon 9'un ikinci kademe motorunun muhteşem görüntülerini yakaladı. Bunlar arasında, motorun hemen üzerinde sağda sıra dışı bir buz birikimi ve motorun ısısının onu buharlaştırmaya başladığı anda görülen soldaki büyük bir buz parçasının düşmesi de yer alıyor. Görünüşe göre motor, planlanan ikinci bir ateşleme sırasında patladı veya bir şekilde parçalandı.
SpaceX
Starlink fırlatmaları, ikinci aşamanın vakum dereceli Merlin motorunun iki kez ateşlenmesini gerektirir. İlk ateşleme, kalkıştan yaklaşık sekiz buçuk dakika sonra zamanında sona erdi.
Gemideki kameralardan alınan canlı video, motorun nozülünün uzayın karanlık fonunda parlak kırmızı parladığı ilk ikinci aşama “yanmasının” dramatik görüntülerini gösterdi. Kameralar ayrıca roketin yan tarafında alışılmadık buz birikimlerini ve motorun ateşli ama şeffaf egzozunda kopan ve buharlaşan sürekli bir soğuk küme akışını gösterdi.
Roketlerde buz birikmesi olağandışı bir durum değil, ancak perşembe günkü fırlatmada görülen buz miktarı, önceki uçuşlarda gözlemlenenden çok daha fazlaydı ve muhtemelen bir tür soruna işaret ediyordu.
Ancak SpaceX'in Starlink fırlatmalarına ilişkin politikasına uygun olarak, sosyal medya platformu X'te yayınlanan canlı video ve yorumlar, kalkıştan yaklaşık sekiz dakika 40 saniye sonra ikinci aşama motorunun durdurulduğunun doğrulanmasının ardından sona erdi.
Şirket normalde yörüngenin en düşük noktasını yükseltmek için ikinci aşama motorunun son 1 saniyelik ateşlemesinden sonra yük dağıtımının onayını yayınlar. Bu yanma, ilk ateşlemenin sona ermesinden yaklaşık 45 dakika sonra gerçekleşir, ardından yük dağıtımı yaklaşık yedi dakika sonra veya fırlatmadan yaklaşık 59 dakika sonra gelir. Ancak X'te böyle bir onay yayınlanmadı. Musk'ın tweeti sabah 12:35'te geldi
Falcon 9, dünyanın en güvenilir roketlerinden biridir. Perşembe günkü fırlatma, SpaceX'in bu yılki 69. Falcon 9 uçuşu ve roketin 2010'daki ilk uçuşundan bu yana 354. uçuşuydu. Son fırlatmaya kadar SpaceX, şirketin 2015'teki tek uçuş içi başarısızlığının ardından üst üste 344 başarılı Falcon 9 uçuşu gerçekleştirmişti.
Perşembe günkü uçuşa girerken SpaceX, astrofizikçi ve uzay istatistikçisi Jonathan McDowell'a göre 181 Falcon 9 uçuşunda 6.720 Starlink fırlatmıştı ve bunların yaklaşık 6.200'ünün çalışır durumda olduğu varsayılmıştı. Bir grup Starlink'i kaybetmek SpaceX için büyük bir aksilik olmayacaktır, ancak şirketin hızlı fırlatma dizisini şüphesiz kesintiye uğratacaktır.
Şirket yetkilileri, bu yılın başlarında bu yıl 140'ın üzerinde uçuş gerçekleştirmeyi umduklarını açıklamıştı. Ocak ayındaki SpaceX Starlink fırlatışından daha fazlasını aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz:
SpaceX, doğrudan hücreye gönderilen uyduların ilk partisini fırlattı
03:23
Daha
William Harwood
Bill Harwood, 1984'ten bu yana ABD uzay programını tam zamanlı olarak takip ediyor; önce United Press International'da Cape Canaveral büro şefi olarak, şimdi de Haberler'de danışman olarak çalışıyor.