Yatay hareketlilik nedir örnekleri ?

Cansu

New member
Merhaba Forum Dostları: Yatay Hareketliliğe Bir Bakış

Herkese selam! Bugün biraz sosyal bilimlerden, biraz da iş hayatından kesitler paylaşmak istiyorum: yatay hareketlilik. Hepimiz kariyerimizde veya sosyal çevremizde bir noktada bu kavramla karşılaşmışızdır, ancak çoğu zaman ne anlama geldiğini tam olarak tartışmamış olabiliriz. Kendi deneyimimden yola çıkarak şunu söyleyebilirim: yatay hareketlilik, sadece bir unvan değişikliği ya da pozisyon değişikliği değil; aynı zamanda sosyal, ekonomik ve psikolojik etkileri olan bir süreç.

Erkekler bu konuda genellikle pratik ve sonuç odaklı düşünür: “Pozisyon değişti, sorumluluklar değişti, maaş değişti mi?” gibi sorular akıllarına gelir. Kadınlar ise sosyal ve duygusal etkileri öne çıkarır: “Bu değişiklik ekip dinamiklerini nasıl etkiler? İnsanların psikolojisi ne durumda?” gibi sorular gündeme gelir.

Forum sorusu: Sizce yatay hareketlilik, iş hayatında daha çok teknik bir değişiklik midir yoksa sosyal etkileri olan bir süreç midir?

Yatay Hareketlilik Nedir?

Yatay hareketlilik, bir kişinin mevcut iş veya sosyal pozisyonu içinde, görev ve sorumlulukları değişmeden veya çok az değişerek farklı bir pozisyona geçmesidir. Örneğin, bir şirket çalışanının satış departmanından pazarlama departmanına geçmesi veya bir öğretmenin bir okuldan başka bir okula aynı görevle transfer olması yatay hareketlilik örnekleridir.

Veriler de bunu destekliyor: Türkiye’de İnsan Kaynakları Derneği’nin (PERYÖN) 2022 raporuna göre, çalışanların %35’i kariyerlerinde yatay hareketlilik deneyimi yaşamış. Bu veriye göre, yatay hareketlilik aslında oldukça yaygın bir süreç ve çoğu zaman dikey terfiden daha gerçekçi bir kariyer gelişim yolu olarak görülüyor.

Forum sorusu: Siz iş hayatınızda yatay hareketlilik yaşadınız mı? Eğer yaşadıysanız, bu değişiklik size hangi açıdan fayda sağladı?

Erkeklerin Pratik ve Sonuç Odaklı Yaklaşımı

Erkekler genellikle yatay hareketliliğe yaklaşırken somut sonuçlara odaklanır. Örneğin, bir mühendis, Ar-Ge departmanından üretim departmanına geçerken sorumlulukların ve iş akışının nasıl değiştiğini inceler. Amaç genellikle şudur: “Bu değişiklik bana hangi becerileri kazandıracak ve kariyerime ne kadar katkı sağlayacak?”

Veri odaklı yaklaşım, süreçte belirsizlikleri azaltır. Örneğin, bir şirketin yıllık raporunda, yatay hareketlilik yapan çalışanların %60’ının beceri çeşitliliği ve iş tatmininde artış yaşadığı gözlemlenmiş. Erkekler bu veriyi kullanarak hareketliliğin uzun vadeli faydalarını hesaplamayı sever.

Forum sorusu: Sizce yatay hareketlilikte somut sonuç odaklı yaklaşmak, sürecin başarısını artırır mı?

Kadınların Sosyal ve Duygusal Perspektifi

Kadınlar yatay hareketliliği değerlendirirken genellikle sosyal ve duygusal etkileri ön planda tutar. Örneğin, bir öğretmen başka bir okula aynı görevle geçerken, yeni okulun sosyal dinamikleri, öğrenciler ve meslektaş ilişkileri, günlük yaşamını ve iş tatminini doğrudan etkiler.

Araştırmalar da bunu destekliyor: 2021 yılında yapılan bir akademik çalışmaya göre, yatay hareketlilik yaşayan kadınların %70’i iş arkadaşlarıyla kurdukları ilişkilerin değişmesinin, iş motivasyonu ve tatmin üzerinde belirleyici olduğunu ifade etmiş. Bu da bize gösteriyor ki, kadınlar teknik değişikliklerden çok sosyal bağları ve çevresel etkileri dikkate alıyor.

Forum sorusu: Sizce yatay hareketlilikte sosyal bağlar ve duygusal etkiler ne kadar önemlidir?

Gerçek Dünyadan Örnekler

1. Kurumsal Örnek: Bir bankada çalışan muhasebeci, risk yönetimi departmanına geçer. Görev tanımı benzer olsa da, yeni ekip ve projelerle etkileşim biçimi değişir. Erkek çalışanlar burada yeni becerilere odaklanırken, kadın çalışanlar ekip dinamiklerini ve ilişkisel uyumu ön planda tutar.

2. Eğitim Örneği: Bir lise öğretmeni, coğrafya öğretmenliğinden matematik öğretmenliğine geçer. Dersin içeriği değişir ama yönetim ve öğrencilerle iletişim biçimi önemlidir. Kadın öğretmenler öğrencilerle olan bağları ve duygusal desteği göz önünde bulundururken, erkek öğretmenler daha çok ders planı ve hedefler üzerinde durur.

3. Sağlık Sektörü Örneği: Bir hemşire, yoğun bakım ünitesinden acil servise transfer olur. Çalışma ortamı değişir, ancak görevler temelde aynı kalır. Erkek hemşireler iş akışı ve pratik becerilere odaklanırken, kadın hemşireler hastalar ve ekip üzerindeki sosyal etkileri değerlendirir.

Forum sorusu: Sizce yatay hareketlilik örnekleri hangi meslek gruplarında daha yaygındır ve neden?

Sonuç: Yatay Hareketlilik ve Dengeli Perspektif

Yatay hareketlilik, hem bireysel hem kurumsal düzeyde önemli bir süreçtir. Erkeklerin pratik ve sonuç odaklı yaklaşımı ile kadınların sosyal ve duygusal perspektifi birleştiğinde, bu süreç daha verimli ve anlamlı hale gelir. Verilere ve gerçek örneklere bakarak, yatay hareketliliğin yalnızca teknik bir değişim değil, aynı zamanda sosyal ve psikolojik etkileri olan bir süreç olduğunu söyleyebiliriz.

Forum soruları:

- Sizin deneyimlerinizde yatay hareketlilik daha çok teknik mi yoksa sosyal etkiler üzerinden mi değerlendirildi?

- Erkeklerin ve kadınların bakış açıları birleştiğinde daha etkili bir yatay hareketlilik süreci mümkün mü?

- İş yerinde yatay hareketliliği teşvik eden politikalar sizce yeterli mi?

Bu yazı, forum ortamında hem veriye dayalı hem de samimi bir tartışma başlatmayı hedefliyor. Siz de kendi gözlemlerinizi ve deneyimlerinizi paylaşarak tartışmayı zenginleştirebilirsiniz.